Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang đối mặt với tình trạng sạt lở nghiêm trọng trên diện rộng, gây thiệt hại lớn về nhà cửa, đất sản xuất và hạ tầng dân sinh.
Hàng loạt điểm sạt lở nguy hiểm xuất hiện
UBND tỉnh Đồng Tháp công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ sông Tiền khu vực kè Thường Thới Tiền.
Ảnh: Quyên Phạm
Theo Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự – Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn TP Cần Thơ, trong 8 tháng đầu năm 2025, trên địa bàn đã ghi nhận 41 điểm sạt lở, với tổng chiều dài gần 1.200m, ảnh hưởng 39 hộ dân, thiệt hại ước tính 6,8 tỷ đồng.
Tại xã Nhơn Mỹ, có 17 đoạn đường bị sạt lở dài 467m; 3 căn nhà sụp hoàn toàn, 6 căn khác phải di dời khẩn cấp.
Ông Phạm Văn Việt, hộ dân gần điểm sạt lở, chia sẻ: “Đất đã ăn tới hành lang nhà, gia đình bất an nhưng chưa có điều kiện di dời. Mong Nhà nước sớm hỗ trợ để ổn định cuộc sống.”
Ở Vĩnh Long, đầu tháng 9, tuyến đê bao sông Măng Thít – công trình bảo vệ hơn 60.000 ha đất sản xuất – cũng bị sạt lở 3 điểm dài 60m tại xã Tân Long Hội, khiến nước tràn ngập vườn cây ăn trái và nhà dân.
UBND tỉnh đã phải công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ kè sông Giao Hòa, dài 60m, mức độ nguy hiểm cao.
Tại Đồng Tháp, từ đầu năm đến 30/8, xảy ra 7 vụ sạt lở lớn trên sông Tiền và hơn 100 vụ sụt lún nhỏ lẻ, tổng chiều dài 14,9km, thiệt hại ước khoảng 158 tỷ đồng.
Đặc biệt, ngày 20/9, tại phường Cao Lãnh, một vụ sạt lở dài 100m đã cuốn trôi 7 căn nhà; chỉ 4 ngày sau, một vụ khác dài 150m xảy ra trên đường Nguyễn Hương, khiến 5 căn nhà sụp hoàn toàn.
Chuyên gia cảnh báo: Dòng sông đang “đói phù sa”
PGS.TS Lê Anh Tuấn, Giảng viên cao cấp Khoa Môi trường & Tài nguyên thiên nhiên – Đại học Cần Thơ, nhận định: “Nguyên nhân chính là do lượng cát, phù sa từ thượng nguồn sông Mekong suy giảm mạnh. Dòng nước trở nên ‘đói phù sa’, thay đổi hướng chảy, tăng tốc độ, dẫn đến sạt lở nghiêm trọng.”
Ông Tuấn cho rằng, khai thác cát quá mức, xây dựng dọc bờ sông, cùng việc hút nước ngầm tràn lan khiến nền đất yếu, dẫn đến sụt lún nhanh. “Không chỉ dừng ở gia cố, cần tính giải pháp lâu dài như nhập cát, dùng vật liệu thay thế, thậm chí xây cao tốc trên cao để tiết kiệm nguồn cát san lấp,” ông đề xuất.
Nỗ lực ứng phó: Triển khai hàng loạt dự án chống sạt lở
Hiện TP Cần Thơ đang triển khai nhiều giải pháp công trình và phi công trình nhằm bảo vệ dân cư và hạ tầng:
Dự án kè chống sạt lở khẩn cấp bờ sông Ô Môn, tổng vốn 130 tỷ đồng, dài 650m, dự kiến hoàn thành năm 2026.
Kè khẩn cấp kênh Cái Sắn (xã Vĩnh Trinh), dài 876,5m, vốn 100 tỷ đồng, đã hoàn thành, trở thành “lá chắn” bảo vệ hàng chục hộ dân.
Tại xã Nhơn Mỹ, địa phương đã gia cố tạm 7 đoạn xung yếu dài 143m bằng cừ dừa, cọc tre và đá, đồng thời kiến nghị TP hỗ trợ thêm kinh phí khắc phục.
Ở Vĩnh Long, các đơn vị thi công đang gia cố tuyến đê bao sông Măng Thít bằng biện pháp đóng cừ tràm, cừ dừa, đắp đất chống triều cường, dự kiến hoàn thành trong tháng 10/2025
Nguồn: Lao Động
